Podgoritsa Yunus Emre Enstitüsü (YEE) tarafından, Karadağ Üniversitesi Spor ve Kültür Merkezinde, Osmanlı Devleti’nin Balkanların mimari hayatında bıraktığı etkilerin konu alındığı "Balkanlarda Osmanlı Mimarisi" başlıklı panel düzenlendi.

Panel, T.C. Podgoritsa Büyükelçisi Serhat Galip, T.C. Podgoritsa Büyükelçiliği Müsteşarı Bleda Kaçar, Podgoritsa Yunus Emre Enstitüsü Müdür Vekili Can Güray, Karadağ İslam Birliği Başkanı Rifat Feyziç, Azerbaycan'ın Karadağ Konsolosluğu'nda görevli diplomat Orkhan Aliyev, Azerbaycan-Karadağ Kültür ve Ekonomi Merkezi Müdürü Seyran Mirzazade'nin yanı sıra mimari ve sanatla ilgilenenlerin katılımlarıyla gerçekleştirildi.  

Panele, Türkiye'den katılan Gazi Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Zeki İbrahimgil ve Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hamza Keleş, Karadağ’dan katılan mimar Sahret Hajdarpašić ve Karadağ Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Nikola Drakiç yaptıkları sunumlarla katkıda bulundular.

222 eserden 95’i ayakta

Balkan coğrafyasında yirmi senedir araştırma yaptığını belirten Prof. Dr. Mehmet Zeki İbrahimgil, Karadağ’da Osmanlı döneminden kalma eserler ile ilgili bilgiler aktardı: “Osmanlı döneminde Karadağ’da yaptırılan 222 adet eserden günümüzde ayakta kalabilen eser sayısı 95’tir. Osmanlı arşiv belgelerinde Karadağ ile ilgili en çok camiler kayıtlıdır; 107 adet camiden 47’si günümüze ulaşabilmiştir. Osmanlı Döneminden kalma eserler, Karadağ’ın Bijelo Polje (Akova), Bar, Berane, Herceg Novi, Nikşiç, Plav, Podgoritsa, Pljevlja (Taşlıca), Prijepolje, Ulcinj, Tuzi ve Zabljak şehirlerinde mevcuttur. Biz akademisyenler olarak Karadağ’a, çalışma ve araştırma yaparak katkıda bulunmak istedik. Bugün burada yaptığımız araştırmalar sonucunda ortaya çıkan bilgi, belge ve materyalleri Karadağ halkına sunuyoruz.”

Karadağ, stratejik öneme sahip

Prof. Dr. Hamza Keleş ise Karadağ’daki Osmanlı dönemi vakıf eserleri hakkında bilgiler verdiği sunumunda, T.C. Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü envanterinde bulunan 2.000’e yakın belgeyi incelediğini belirterek, “Karadağ, Osmanlı Devleti döneminde stratejik anlamda son derece önemli bir bölgeydi. Osmanlı Devleti tarafından Karadağ’da yapılan/yaptırılan tüm eserler, devlet tarafından desteklenmiştir.” ifadelerini kullandı.

Nitelikli yenilikler fark ediliyor

Panele Karadağ'dan katılan mimar Sahret Hajdarpašić, "Osmanlı Dönemi Balkanlarda Mimari Planlama Teorisi ve Pratiği" başlığıyla yaptığı sunumda şunları söyledi: “Osmanlı dönemi Balkan coğrafyasındaki şehirlerin ve kasabaların mimari ve imar tasarımına bakıldığı zaman hem doğal-fiziki hem de kültürel ve sosyal alanlarda nitelikli yeniliklerin fark edildiği görülmektedir. Yerleşim alanlarının ve şehirlerin; jeomorfoloji, ağaç bilimi, iklim, doğal su kaynaklarına yakınlık-uzaklık özellikleri başta olmak üzere doğal bütünlüğe uygunluk durumu dikkate alınarak oluşturulduğu ve bu özelliklere uygun şekilde yayılmasına özen gösterildiği gözlemlenmektedir” ifadelerini kullandı.

Eski Varoş'ta bahçeler, saygınlık göstergesi

Karadağ Üniversitesi Mimarlık Fakültesi öğretim üyesi Prof. Nikola Drakiç ise Osmanlı Dönemi Podgoritsa şehri “Eski Varoş” bölgesini değerlendirdi. Eski Varoş’un mimari şemasında ticari alanların, zanaat bölgelerinin ve diğer devlet tesislerinin önemli bir yere sahip olduğunu vurgulayan Prof. Drakiç, bahçelerin Eski Varoş’ta yaşayan aileler için saygınlık göstergesi olduğunu da sözlerine ekledi.

Panel, katılımcılara teşekkür belgesi takdimi ile sona erdi.