Institut Yunus Emre Podgorica, 27. februara 2018. u Sportsko-kulturnom centru Univerziteta Crne Gore, organizovao je naučni panel “Osmanlijska arhitektura na prostoru Balkana“ na kome je bilo riječi o uticaju Osmanlijske Imperije na arhitekturu Balkana.

Panelu su prisustvovali ambasador Republike Turske u Podgorici Nj.E. Serhat Galip, zamjenik ambasadora Republike Turske u Podgorici g.Bleda Kačar, v.d.direktor Instituta Yunus Emre Podgorica g.Džan Guraj, reis Islamske zajednice u Crnoj Gori efendija Rifat Fejzić, diplomata u Konzulatu Republike Azerbejdžan u Podgorici g.Orkhan Alijev, direktor Kulturno-ekonomskog centra Azerbejdžana u Crnoj Gori g.Sejran Mirzazade i brojni poštovaoci arhitekture.

Učesnici panela, profesor Filološkog fakulteta na odsjeku Istorija umjetnosti prof.dr Mehmet Zeki Ibrahimgil i profesor Pedagoškog fakulteta na odsjeku Istorija prof.dr Hamza Kaleš Gazi Univerziteta, održali su predavanje na temu "Vakufi u Crnoj Gori iz osmanlijskog perioda".

Prof.dr Mehmet Zeki Ibrahimgil, ističući da je na prostoru Balkana radio 20 godina, napomenuo je sledeće: “Od 222 građevina izgrađenih za vrijeme Osmanlija na prostoru Crne Gore danas je prisutno 95. U dokumentima Osmanlijskog arhiva najviše se sreću džamije; od 107 džamija danas je prisutno 47. Zdanja nastala  u doba Osmanlijske imperije postoje u Bijelom Polju (Akova), Baru, Beranama, Herceg Novom, Nikšiću, Plavu, Podgorici. Pljevljima (Tašlidža), Prijepolju, Ulcinju, Tuzima i Žabljaku. Kao akademici, željeli smo da kroz rad i istraživanja damo doprinos Crnoj Gori. Danas ovdje, crnogorsom narodu iznosimo rezultate naših istraživanja  kroz podatke, dokumenta i ostali materijal.

Prof. dr Hamza Kaleš analizirao je više od 2 000 dokumenata Državnog arhiva Republike Turske o Vakufima na prostoru Crne Gore iz doba Osmanlijske Imperije i u svom izlaganju istakao je sledeće: “Crna Gora je u doba Osmanlijske Imperije bila veoma važna strateška oblast tako da je izgradnja svih zdanja imala podršku države.“

Arhitekta mr. Sahret Hajdarpašić imao je izlaganje na temu "Razvoj arhitektonske teorije i prakse na prostoru Balkana u doba Osmanlijske imperije" dok je profesor Arhitektonskog fakulteta Univerziteta Crne Gore prof.Nikola Drakić govorio na temu "Arhitektura podgoričke Stare varoši u doba Osmanlija".

Arhitekta, mr Sahret Hajdarpašić ističe da se na polju urbanog i arhitektonskog uređenja gradova i kasaba, u periodu osmanske vladavine na ovim prostorima, uočavaju mnoge kvalitativne novine, kako u prirodnom-fizičkom prostoru, tako i u kulturnom i socijalnom prostoru. Naselja-gradovi dobijaju otvorenost i rasprostiru se saglasno izabranom prirodnom kontekstu, uvažavajući njegovu geomorfološku osobenost reljefa, klimatske karakteristike, dendrologiju, blizinu i prirodu vodenih resursa. 

Prof. Nikola Drakić, govoreći o Staroj Varoši, podsjetio je da u njenoj kompletnoj šemi nisu izostajale potrebe za trgovačkim prostorima, zanatskim i drugim državnim objektima. “Avlije su posebno njegovane i uređene, u funkciji su intenzivnog porodičnog života i bile su dio prestiža između naseljenika”- kazao je Drakić.

Naučni panel završen je dodjelom zahvalnica učesnicima.